Οι διακυμάνσεις των νομισμάτων είναι φυσικό αποτέλεσμα των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, που είναι ο κανόνας για τις περισσότερες μεγάλες οικονομίες. Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, όπως οι οικονομικές επιδόσεις μιας χώρας, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό, οι διαφορές επιτοκίων, οι ροές κεφαλαίων κ.ο.κ. Η συναλλαγματική ισοτιμία ενός νομίσματος καθορίζεται συνήθως από τη δύναμη ή την αδυναμία της υποκείμενης οικονομίας. Ως εκ τούτου, η αξία ενός νομίσματος μπορεί να αυξομειώνεται από τη μία στιγμή στην άλλη.
Βασικά συμπεράσματα
Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες των νομισμάτων μπορούν να επηρεάσουν το εμπόριο εμπορευμάτων, την οικονομική ανάπτυξη, τις ροές κεφαλαίων, τον πληθωρισμό και τα επιτόκια.
Παραδείγματα μεγάλων συναλλαγματικών κινήσεων που επηρέασαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές περιλαμβάνουν την ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση και τη λύση του carry trade του ιαπωνικού γεν.
Οι επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν από ένα αδύναμο δολάριο επενδύοντας σε μετοχές του εξωτερικού. Ένα ασθενέστερο δολάριο μπορεί να ενισχύσει τις αποδόσεις τους σε όρους δολαρίου ΗΠΑ.
Οι επενδυτές θα πρέπει να αντισταθμίζουν τον συναλλαγματικό τους κίνδυνο μέσω μέσων όπως τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, τα προθεσμιακά συμβόλαια και τα δικαιώματα προαίρεσης.
Επιπτώσεις των συναλλαγματικών διακυμάνσεων στην οικονομία
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του νομίσματος
Πολλοί άνθρωποι δεν δίνουν προσοχή στις συναλλαγματικές ισοτιμίες επειδή σπάνια χρειάζεται να το κάνουν. Η καθημερινή ζωή του τυπικού ανθρώπου διεξάγεται στο εγχώριο νόμισμά του. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες έρχονται στο προσκήνιο μόνο για περιστασιακές συναλλαγές, όπως ταξίδια στο εξωτερικό, πληρωμές εισαγωγών ή εμβάσματα στο εξωτερικό.
Ένας διεθνής ταξιδιώτης θα μπορούσε να λιμενιστη για ένα ισχυρό εγχώριο νόμισμα, επειδή αυτό θα έκανε το ταξίδι στην Ευρώπη φθηνό. Αλλά το μειονέκτημα είναι ότι ένα ισχυρό νόμισμα μπορεί να ασκήσει σημαντική αντίσταση στην οικονομία μακροπρόθεσμα, καθώς ολόκληροι κλάδοι καθίστανται μη ανταγωνιστικοί και χάνονται χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ενώ κάποιοι μπορεί να προτιμούν ένα ισχυρό νόμισμα, ένα αδύναμο νόμισμα μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα οικονομικά οφέλη.
Η αξία του εγχώριου νομίσματος στην αγορά συναλλάγματος αποτελεί βασικό κριτήριο για τις κεντρικές τράπεζες όταν καθορίζουν τη νομισματική πολιτική. Άμεσα ή έμμεσα, τα επίπεδα του νομίσματος μπορεί να παίζουν ρόλο στο επιτόκιο που πληρώνετε για το στεγαστικό σας δάνειο, στις αποδόσεις του επενδυτικού σας χαρτοφυλακίου, στην τιμή των ειδών διατροφής στο τοπικό σας σούπερ μάρκετ, ακόμη και στις προοπτικές εργασίας σας.
Επίδραση του νομίσματος στην οικονομία
Το επίπεδο ενός νομίσματος επηρεάζει άμεσα την οικονομία με τους ακόλουθους τρόπους:
Εμπόριο εμπορευμάτων
Αυτό αναφέρεται στις εισαγωγές και τις εξαγωγές ενός έθνους. Σε γενικές γραμμές, ένα ασθενέστερο νόμισμα καθιστά τις εισαγωγές πιο ακριβές, ενώ τονώνει τις εξαγωγές καθιστώντας τις φθηνότερες για τους πελάτες στο εξωτερικό. Ένα αδύναμο ή ισχυρό νόμισμα μπορεί να συμβάλει στο εμπορικό έλλειμμα ή το εμπορικό πλεόνασμα ενός έθνους με την πάροδο του χρόνου.
Για παράδειγμα, υποθέστε ότι είστε ένας εξαγωγέας των ΗΠΑ που πωλεί widgets προς 10 δολάρια το καθένα σε έναν αγοραστή στην Ευρώπη. Η συναλλαγματική ισοτιμία είναι €1=$1,25. Επομένως, το κόστος για τον ευρωπαίο αγοραστή σας είναι 8 ευρώ ανά widget.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι το δολάριο αποδυναμώνεται και η συναλλαγματική ισοτιμία είναι €1=$1,35. Ο αγοραστής σας θέλει να διαπραγματευτεί μια καλύτερη τιμή και εσείς μπορείτε να του δώσετε μια ευκαιρία, ενώ εξακολουθείτε να εξοφλείτε τουλάχιστον 10 δολάρια ανά πραξη. Ακόμα και αν ορίσετε τη νέα τιμή στα 7,50 € ανά πραξη, που είναι μια έκπτωση 6,25% από την πλευρά του αγοραστή σας, η τιμή σας σε δολάρια είναι 10,13 $ με την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία. Ένα αδύναμο δολάριο ΗΠΑ επιτρέπει στην εξαγωγική σας επιχείρηση να παραμείνει ανταγωνιστική στις διεθνείς αγορές.
Αντίθετα, ένα ισχυρότερο νόμισμα μπορεί να μειώσει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών και να καταστήσει τις εισαγωγές φθηνότερες, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, αποδυναμώνοντας τελικά το νόμισμα σε έναν αυτορυθμιζόμενο μηχανισμό. Αλλά πριν συμβεί αυτό, οι εξαρτώμενες από τις εξαγωγές βιομηχανίες μπορούν να υποστούν ζημιά από ένα υπερβολικά ισχυρό νόμισμα.
Οικονομική ανάπτυξη
Ο βασικός τύπος για το ΑΕΠ μιας οικονομίας είναι ο εξής:
ΑΕΠ=C+I+G+(X-M) όπου:C=Κατανάλωση ή καταναλωτικές δαπάνες, η μεγαλύτερη συνιστώσα μιας οικονομίαςI=Επενδύσεις κεφαλαίου από επιχειρήσεις και νοικοκυριά G=Κυβερνητικές δαπάνες(X-M)=Εξαγωγές-Εξαγωγές, ή καθαρές εξαγωγές
Από αυτή την εξίσωση, είναι σαφές ότι όσο υψηλότερη είναι η αξία των καθαρών εξαγωγών, τόσο υψηλότερο είναι το ΑΕΠ ενός κράτους. Όπως συζητήθηκε προηγουμένως, οι καθαρές εξαγωγές έχουν αντίστροφη συσχέτιση με την ισχύ του εγχώριου νομίσματος.
Ροές κεφαλαίου
Τα ξένα κεφάλαια τείνουν να εισρέουν σε χώρες που έχουν ισχυρές κυβερνήσεις, δυναμικές οικονομίες και σταθερά νομίσματα. Ένα έθνος χρειάζεται ένα σχετικά σταθερό νόμισμα για να προσελκύσει κεφάλαια από ξένους επενδυτές. Διαφορετικά, η προοπτική συναλλαγματικών ζημιών που προκαλούνται από την υποτίμηση του νομίσματος μπορεί να αποτρέψει τους επενδυτές του εξωτερικού.
Υπάρχουν δύο τύποι ροών κεφαλαίου: οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ), κατά τις οποίες οι ξένοι επενδυτές συμμετέχουν σε υφιστάμενες εταιρείες ή κατασκευάζουν νέες εγκαταστάσεις στην αγορά του αποδέκτη- και οι ξένες επενδύσεις χαρτοφυλακίου, κατά τις οποίες οι ξένοι επενδυτές αγοράζουν, πωλούν και εμπορεύονται τίτλους στην αγορά του αποδέκτη. Οι ΑΞΕ αποτελούν κρίσιμη πηγή χρηματοδότησης για αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Κίνα και η Ινδία.
Οι κυβερνήσεις γενικά προτιμούν τις ΑΞΕ από τις ξένες επενδύσεις χαρτοφυλακίου, επειδή οι τελευταίες είναι ζεστό χρήμα που μπορεί να εγκαταλείψει τη χώρα γρήγορα όταν οι συνθήκες γίνουν δύσκολες. Αυτή η φυγή κεφαλαίων μπορεί να πυροδοτηθεί από οποιοδήποτε αρνητικό γεγονός, όπως η υποτίμηση του νομίσματος.
Πληθωρισμός
Ένα υποτιμημένο νόμισμα μπορεί να οδηγήσει σε "εισαγόμενο" πληθωρισμό για χώρες που είναι σημαντικοί εισαγωγείς. Μια ξαφνική πτώση του εγχώριου νομίσματος κατά 20% μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι εισαγωγές να κοστίζουν κατά 25% περισσότερο, καθώς μια πτώση κατά 20% σημαίνει ότι απαιτείται αύξηση κατά 25% για να επανέλθουν στο αρχικό σημείο τιμών.
Επιτόκια
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες αποτελούν βασικό στοιχείο για τις περισσότερες κεντρικές τράπεζες κατά τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής. Τον Σεπτέμβριο του 2012, ο διοικητής της Τράπεζας του Καναδά Μαρκ Κάρνεϊ δήλωσε ότι η τράπεζα λαμβάνει υπόψη τη συνεχιζόμενη ισχύ του καναδικού δολαρίου κατά τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής. Ο Carney δήλωσε ότι η ισχύς του καναδικού δολαρίου ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους η νομισματική πολιτική της χώρας του ήταν "εξαιρετικά διευκολυντική" για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ένα ισχυρό εγχώριο νόμισμα ασκεί αντίσταση στην οικονομία, επιτυγχάνοντας το ίδιο αποτέλεσμα με μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική (δηλ. υψηλότερα επιτόκια). Επιπλέον, η περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής σε μια περίοδο που το εγχώριο νόμισμα είναι ήδη ισχυρό μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα, προσελκύοντας ζεστό χρήμα από ξένους επενδυτές που αναζητούν επενδύσεις με υψηλότερες αποδόσεις (οι οποίες θα ενισχύσουν περαιτέρω το εγχώριο νόμισμα).
Παγκόσμιος αντίκτυπος των νομισμάτων:
Η αγορά συναλλάγματος είναι η αγορά με τις πιο ενεργές συναλλαγές στον κόσμο, με συναλλαγές άνω των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ημερησίως, που ξεπερνούν κατά πολύ τις παγκόσμιες μετοχές.2 Παρά τους τεράστιους αυτούς όγκους συναλλαγών, τα νομίσματα συνήθως μένουν μακριά από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Ωστόσο, υπάρχουν στιγμές που τα νομίσματα κινούνται με δραματικό τρόπο και ο απόηχος γίνεται αισθητός σε όλο τον κόσμο.
Παρακάτω παραθέτουμε μερικά παραδείγματα:
Η ασιατική κρίση του 1997-98
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του χάους που προκαλούν οι δυσμενείς νομισματικές κινήσεις είναι η ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία ξεκίνησε με την υποτίμηση του μπατ της Ταϊλάνδης το καλοκαίρι του 1997. Η υποτίμηση έγινε αφού το μπατ δέχθηκε έντονη κερδοσκοπική επίθεση, αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα της Ταϊλάνδης να εγκαταλείψει τη σύνδεση με το δολάριο των ΗΠΑ και να επιπλεύσει το νόμισμα. Αυτή η νομισματική μετάδοση εξαπλώθηκε σε γειτονικές χώρες όπως η Ινδονησία, η Μαλαισία και η Νότια Κορέα, οδηγώντας σε σοβαρή συρρίκνωση των οικονομιών αυτών, καθώς οι πτωχεύσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα και τα χρηματιστήρια έπεσαν.
Το υποτιμημένο γουάν της Κίνας
Μεταξύ του 1995 και του 2005, η Κίνα διατήρησε το ρενμίνμπι σταθερό σε περίπου 8,2 ανά δολάριο, επιτρέποντας στον εξαγωγικό της κολοσσό να συγκεντρώσει δύναμη από αυτό που οι εμπορικοί εταίροι της έλεγαν ότι ήταν ένα τεχνητά καταπιεσμένο και υποτιμημένο νόμισμα. Το 2005, η Κίνα απάντησε στην αυξανόμενη χορωδία παραπόνων από τις ΗΠΑ και άλλα έθνη. Επέτρεψε στο γουάν να ανατιμηθεί σταθερά, από πάνω από 8,2 RMB ανά δολάριο σε περίπου 6 ανά δολάριο μέχρι το 2013.3
Οι διακυμάνσεις του ιαπωνικού γεν από το 2008 έως τα μέσα του 2013
Το ιαπωνικό γεν ήταν ένα από τα πιο ευμετάβλητα νομίσματα μεταξύ 2008 και 2013. Λόγω της πολιτικής της Ιαπωνίας για σχεδόν μηδενικά επιτόκια, οι έμποροι προτιμούσαν το γεν για carry trades, στα οποία δανείζονταν γεν σχεδόν δωρεάν και επένδυαν σε περιουσιακά στοιχεία του εξωτερικού με υψηλότερες αποδόσεις. Καθώς όμως η παγκόσμια πιστωτική κρίση εντάθηκε το 2008, το γεν άρχισε να ανατιμάται απότομα, καθώς οι πανικόβλητοι επενδυτές αγόραζαν μαζικά το νόμισμα για να αποπληρώσουν δάνεια σε γεν.
Ως αποτέλεσμα, το γεν ανατιμήθηκε κατά περισσότερο από 25% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ τους πέντε μήνες μέχρι τον Ιανουάριο του 2009. Στη συνέχεια, το 2013, ο πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε παρουσίασε σχέδια νομισματικής και δημοσιονομικής τόνωσης (με το παρατσούκλι "Abenomics") που οδήγησαν σε πτώση του γεν κατά 16% μέσα στους πρώτους πέντε μήνες του έτους
Φόβοι για το ευρώ (2010-12)
Οι ανησυχίες ότι τα υπερχρεωμένα κράτη της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση οδήγησαν το ευρώ σε βουτιά 20% από 1,51 ανά δολάριο τον Δεκέμβριο του 2009 σε περίπου 1,19 τον Ιούνιο του 2010. Το ευρώ ανέκτησε τη δύναμή του κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, αλλά αυτό αποδείχθηκε μόνο προσωρινό. Η αναζωπύρωση των φόβων διάλυσης της ΕΕ οδήγησε σε πτώση του ευρώ κατά 19% από τον Μάιο του 2011 έως τον Ιούλιο του 2012.5
Πώς μπορεί να επωφεληθεί ένας επενδυτής;
Ακολουθούν ορισμένες προτάσεις για να επωφεληθείτε από τις κινήσεις των νομισμάτων:
Επενδύστε στο εξωτερικό
Οι επενδυτές με έδρα τις ΗΠΑ που πιστεύουν ότι το δολάριο αποδυναμώνεται θα πρέπει να επενδύσουν σε ισχυρές αγορές του εξωτερικού, διότι οι αποδόσεις σας θα ενισχυθούν από τα κέρδη σε ξένα νομίσματα. Σκεφτείτε τον καναδικό δείκτη S&P/TSX Composite Index μεταξύ 2000 και 2010. Ο δείκτης S&P 500 παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ωστόσο ο TSX απέφερε περίπου 72% απόδοση σε όρους καναδικού δολαρίου. Για τους Αμερικανούς επενδυτές που αγόραζαν καναδικές μετοχές με δολάρια, οι αποδόσεις σε δολάρια ΗΠΑ ήταν περίπου 137%, ή 9% ετησίως, λόγω της απότομης ανατίμησης του καναδικού δολαρίου.
Επενδύστε σε πολυεθνικές εταιρείες των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ διαθέτουν πολλές μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που αντλούν σημαντικό μέρος των εσόδων και των κερδών τους από ξένες χώρες. Τα κέρδη των αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών ενισχύονται από το ασθενέστερο δολάριο, γεγονός που θα πρέπει να μεταφράζεται σε υψηλότερες τιμές των μετοχών όταν το δολάριο είναι αδύναμο.
Αποφύγετε τον δανεισμό σε ξένα νομίσματα με χαμηλό επιτόκιο
Αυτό ομολογουμένως δεν αποτελεί πιεστικό ζήτημα από το 2000 και μετά, καθώς τα επιτόκια των ΗΠΑ βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ εδώ και χρόνια.6 Ωστόσο, κάποια στιγμή θα αυξηθούν και πάλι. Όταν συμβεί αυτό, οι επενδυτές που μπαίνουν στον πειρασμό να δανειστούν σε ξένα νομίσματα με χαμηλότερα επιτόκια θα πρέπει να θυμηθούν εκείνους που αναγκάστηκαν να αγωνιστούν για να αποπληρώσουν τα δανεισμένα γιεν το 2008. Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας: Ποτέ μην δανείζεστε σε ξένο νόμισμα, εάν αυτό ενδέχεται να ανατιμηθεί και δεν κατανοείτε ή δεν μπορείτε να αντισταθμίσετε τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου
Οι δυσμενείς συναλλαγματικές κινήσεις μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τα οικονομικά σας, ιδίως αν έχετε σημαντική έκθεση σε συναλλαγματικό κίνδυνο. Υπάρχουν όμως πολλές επιλογές για την αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου, όπως τα προθεσμιακά συμβόλαια συναλλάγματος, τα προθεσμιακά συμβόλαια συναλλάγματος, τα δικαιώματα προαίρεσης συναλλάγματος και τα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια, όπως το Invesco Euro CurrencyShares Euro Trust (FXE) και το Invesco CurrencyShares Japanese Yen Trust (FXY).7 8
Εξετάστε αυτές τις επιλογές εάν θέλετε να κοιμάστε τη νύχτα.
Η κατώτατη γραμμή
Οι κινήσεις των νομισμάτων μπορούν να έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις σε μια εγχώρια οικονομία αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Όταν το δολάριο είναι αδύναμο, οι επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν επενδύοντας στο εξωτερικό ή σε αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες. Επειδή οι συναλλαγματικές κινήσεις μπορεί να είναι ένας ισχυρός κίνδυνος όταν κάποιος έχει μεγάλη έκθεση σε forex, ίσως είναι καλύτερο να αντισταθμίσει αυτόν τον κίνδυνο μέσω των πολλών διαθέσιμων μέσων αντιστάθμισης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου