Τι είναι η Συμφωνία Plaza;

Η Συμφωνία της Πλάζα ήταν μια συμφωνία του 1985 μεταξύ των χωρών της G-5 -Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιαπωνία- για τη χειραγώγηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών με την υποτίμηση του δολαρίου ΗΠΑ σε σχέση με το ιαπωνικό γεν και το γερμανικό μάρκο.

Γνωστή και ως Συμφωνία της Πλάζα, η πρόθεση της Συμφωνίας της Πλάζα ήταν να διορθώσει τις εμπορικές ανισορροπίες μεταξύ των ΗΠΑ και της Γερμανίας και των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, αλλά διόρθωσε μόνο το εμπορικό ισοζύγιο με την πρώτη.

Βασικά συμπεράσματα

    Η Συμφωνία της Πλάζα ήταν μια συμφωνία του 1985 μεταξύ των χωρών της G-5, δηλαδή της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.

    Στόχος της Συμφωνίας της Πλάζα ήταν η αποδυνάμωση του αμερικανικού δολαρίου προκειμένου να μειωθεί το αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ.

    Η Συμφωνία της Πλάζα οδήγησε σε δραματική αύξηση της αξίας του γεν και του γερμανικού μάρκου σε σχέση με το δολάριο.

    Μια ακούσια συνέπεια της Συμφωνίας της Πλάζα ήταν ότι άνοιξε το δρόμο για τη "χαμένη δεκαετία" της Ιαπωνίας με υποτονική ανάπτυξη και αποπληθωρισμό.

Κατανόηση της Συμφωνίας της Πλάζα

Η Συμφωνία Plaza υπογράφηκε στη Νέα Υόρκη στις 22 Σεπτεμβρίου 1985 και πήρε το όνομά της από το ξενοδοχείο στο οποίο υπογράφηκε - το Plaza Hotel.

Η Συμφωνία Plaza είχε ως στόχο να πιέσει προς τα κάτω το αμερικανικό δολάριο, με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Γερμανία να συμφωνούν να εφαρμόσουν ορισμένα μέτρα πολιτικής για την επίτευξη αυτής της αποστολής. 

Οι ΗΠΑ δεσμεύτηκαν να μειώσουν το ομοσπονδιακό τους έλλειμμα. Η Ιαπωνία και η Γερμανία επρόκειτο να ενισχύσουν την εγχώρια ζήτηση μέσω πολιτικών κινησεων όπως η εφαρμογή φορολογικών μειώσεων. Όλα τα μέρη συμφώνησαν να παρεμβαίνουν άμεσα στις αγορές συναλλάγματος, εφόσον ήταν απαραίτητο, για να διορθώνουν τις ανισορροπίες στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Πριν από τη Συμφωνία της Πλάζα -από τις αρχές του 1980 έως την κορύφωσή του τον Μάρτιο του 1985- το δολάριο των ΗΠΑ ανατιμήθηκε πάνω από 47,9%.2 Το ισχυρό δολάριο άσκησε πίεση στη μεταποιητική βιομηχανία των ΗΠΑ, επειδή έκανε τα εισαγόμενα αγαθά σχετικά φθηνότερα. Αυτό έκανε πολλές μεγάλες εταιρείες, όπως η Caterpillar και η IBM, να πιέσουν το Κογκρέσο να παρέμβει, εξ ου και η Συμφωνία Plaza.

Η Συμφωνία της Πλάζα οδήγησε σε δραματική αύξηση της αξίας του γιεν και του γερμανικού μάρκου σε σχέση με το δολάριο - το δολάριο υποτιμήθηκε κατά 25,8% τοις εκατό στα δύο χρόνια που ακολούθησαν.

Μετά τη Συμφωνία της Πλάζα, το δολάριο των ΗΠΑ υποχώρησε απότομα (αν και η αρχική πτώση του δολαρίου ξεκίνησε στην πραγματικότητα μήνες πριν από την εφαρμογή της Συμφωνίας). Η Συμφωνία μείωσε αλλά δεν εξάλειψε το εμπορικό έλλειμμα ΗΠΑ-Ιαπωνίας, αν και μείωσε σημαντικά το έλλειμμα των ΗΠΑ με τη Γερμανία. Δεν επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι της πολιτικής, αλλά ο γενικός στόχος της αποδυνάμωσης του δολαρίου για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ πέτυχε.

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ, ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), σταθεροποιήθηκε μεταξύ 1985 και 1987 και στη συνέχεια αυξήθηκε για να επιτύχει στην πραγματικότητα ένα μικρό πλεόνασμα μέχρι το 1991.

Αντικατάσταση της Συμφωνίας της Πλάζα

Μέχρι το 1987, η Συμφωνία Plaza είχε επιτύχει ως επί το πλείστον το επιθυμητό αποτέλεσμά της και η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν επιθυμούσε περαιτέρω αποδυνάμωση του δολαρίου. Μια δεύτερη συμφωνία, η Συμφωνία του Λούβρου, υπογράφηκε το 1987 για να σταματήσει η συνεχιζόμενη πτώση του δολαρίου και να σταθεροποιηθούν οι συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Η Συμφωνία του Λούβρου τέθηκε σε εφαρμογή για να αντιστραφούν εν μέρει οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Πλάζα. Οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία διατήρησαν τις νομισματικές τους δεσμεύσεις και τα πέντε έθνη συμφώνησαν να παρεμβαίνουν εάν τα νομίσματά τους κινούνταν εκτός ενός καθορισμένου εύρους τιμών.

Η Ιαπωνία και η Συμφωνία της Πλάζα

Η Συμφωνία της Plaza εδραίωσε την παρουσία της Ιαπωνίας ως σημαντικού παίκτη στη διεθνή αγορά. Μια ακούσια συνέπεια της Συμφωνίας, ωστόσο, ήταν ότι προκάλεσε την αύξηση του εμπορίου και των επενδύσεων της Ιαπωνίας με την Ανατολική Ασία, καθιστώντας την λιγότερο εξαρτημένη από τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, η άνοδος του γεν μπορεί επίσης να συνέβαλε σε υφεσιακές πιέσεις για την οικονομία της Ιαπωνίας. Το ισχυρό γεν οδήγησε σε ένα σημαντικό βραχυπρόθεσμο σοκ για τις ιαπωνικές βιομηχανίες που βασίζονται στις εξαγωγές. Για να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις αυτού του σοκ, η ιαπωνική κυβέρνηση ξεκίνησε μια μαζική εκστρατεία επεκτατικής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την εγχώρια οικονομία.

Αυτή η μαζική μακροοικονομική τόνωση, σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές, δημιούργησε εξίσου μαζικές πιστωτικές φούσκες και φούσκες στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων στις χρηματοπιστωτικές και κτηματομεσιτικές αγορές της Ιαπωνίας μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980. 

Όταν αυτή η φούσκα έσκασε, η Ιαπωνία βίωσε μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλής ανάπτυξης και αποπληθωρισμού, που διήρκεσε μέχρι τις δεκαετίες του 1990 και του 2000. Έτσι, η Συμφωνία Plaza συνέβαλε στη διάδοση της "χαμένης δεκαετίας" στην Ιαπωνία.

Share: